Showing posts with label History of Cinema. Show all posts
Showing posts with label History of Cinema. Show all posts

Friday 30 September 2011

Caligari to Libeskind: A Documentary

از كاليگاري تا ليبسكيند 1 from Ehsan Khoshbakht on Vimeo.


مستند
از كاليگاري تا ليبسكيند

اين مستندي است كه دو زمستان پيش سرهم كردم. موضوع آن رابطۀ سينما و معماري و آلمان در دورۀ وايمار، يعني سال‌هاي 1920 و مشهور به دورۀ اكسپرسيونيستي هنر آلماني، است. من در اين فيلم هشتاد دقيقه‌اي ابتدا مروري كوتاه و فشرده ارائه كرده‌ام از ريشه‌هاي اكسپرسيونيزم و بعد فصل‌هاي مفصل‌تري به سينماي و معماري آلمان، روي كار آمدن هيتلر و مرگ هنر اكسپرسيونيستي، و هم‌زمان گسترش آن در بقيه نقاط جهان اختصاص دارد. در آخرين فصل فيلم، تأثير اين هنر بر دنياي امروز – بيش‌تر معماري – مورد توجه قرار گرفته است.
اين فيلم از هيچ ساخته شده و پولي در كار نبود تا بتوانم آن را بهتر از ايني كه هست بكنم. گفتار متن در كمد لباسم ضبط شده، و تدوين‌گر فيلم، رضا عباس‌زاده كه همكار من در پروژه‌هاي ديگري نيز بوده، براي كارش در اين فيلم نه تنها هيچ پولي از من نگرفته، بلكه ماه‌هاي زيادي را به كلنجار با آدم بدقلقي مثل من گذرانده است، و هميشه با صبر فراوان.
موسيقي‌هاي فيلم، قطعات جازي هستند كه لااقل در گوش من طنيني از هنر اكسپرسيونيستي دارند. گهگاه بين موسيقي و تصوير ارتباطي بيش‌تر از يك هماهنگي صوتي/بصري وجود دارد كه خود خواهيد ديد.
مي‌توانيد مستند از كاليگاري تا ليبسكيند را به صورت يك‌پارچه (هشتاد دقيقه) ببينيد، يا اگر سرعت اينترنتتان اجازه نمي‌دهد، نسخه‌اي از آن كه به بخش‌هاي ده دقيقه‌اي تقسيم شده را ملاحضه كنيد.



فيلم در هفت قسمت
1  2  3  4  5  6  7

Saturday 12 March 2011

Remembering Lois Weber

Lois Weber, the first woman director of feature films in American cinema, had an active social agenda that she sought to promote through the medium of screen melodrama. During the first world war years, she achieved tremendous success by combining a canny commercial sense with a rare vision of cinema as a moral tool. For a time, Weber made a fortune trying to improve the human race through movies. For birth control and against abortion, against capital punishment and for child labor laws. This is a tribute to her, and also a celebration of the 100th anniversary of International Women’s Day.

Lois Weber was a unique silent film director. She was the first woman to direct a full-length feature film with The Merchant of Venice in 1914. Not only was she a woman who was certainly the most important female director the American film industry had known in its early days, but unlike many of her colleagues up to the present, her work was regarded in its day as equal to, if not a little better than that of most male directors. Her films were making money for Universal in 1910s ("studio's most important director during the war years," Richard Koszarski said), though she was not afraid to make features with risqué subject matter such as Christian Science (Jewel and A Chapter in Her Life), birth control (Where Are My Children), and capital punishment (The People vs. John Doe). Among her films, according to Anthony Slide, Hypocrites (1915, clip below) was another indictment of hypocrisy and corruption in big business, politics, and religion. The Weber films, however, did run into censorship problems and the director was the subject of a vicious attack in a 1918 issue of Theatre Magazine over the "indecent and suggestive" nature of her titles.



She was an innovative director in many aspects. For instance, in Suspense (1913) she found a new solution for depicting a phone conversation by dividing the screen into three triangles, with a woman speaking on the telephone at the top right, a tramp at the top left who is outside the woman's house and trying to break in, and the husband at his office, at the other end of the phone, in the center. Of course, now all these incredible efforts seem insignificant, but from a historical point of view, they are more important that Avatar, and as far as narrative is concerned, it's more beneficial than many 1940s classic women pictures, paradoxically all made by men. In 1915, the camera movements she used for Sunshine Mollie, were much ahead of its time. Film starts with a very high-angle view of oil fields, full of countless derricks pushing upward as far as the eye can see, and a very slow, circular panorama that ends up with the small figure of Lois Weber standing in the road with her
suitcase.

She was an imaginative filmmaker, with a poetic touch, much quite close to masters of her age like Maurice Tourneur. It's more challenging if we consider that a woman contemporary of Griffith, and when everybody was mad about Griffith's discoveries, takes a slightly different route. Her cinema, again an argument based on accessible fragments of her oeuvre, had a European touch. It is full of attention to detail, and gestures that are crossing the theatrical presentation and getting close to a more cinematic experience. Yet she wasn't completely detached of the literary tradition, especially in her way of using titles as a direct narrative device. She was juxtaposing the text and image in some of her film, or even sometimes she quoted poets in them.

Weber in the middle


In the early 1920s she released a series of personal, intimate dramas  like Too Wise Wives and The Blot (watch a clip here), dealing with married life and the types of problems which beset ordinary people. None of these films were particularly well received by the critics, who unanimously declared them dull, while the public displayed an equal lack of enthusiasm. Nonetheless, these features  demonstrate Weber at her directorial best.

on the set of her last film, White Heat (1934)
In her last years as a director, she lost her company, obtained a divorce from her abusive, alcoholic husband (who had a close professional association with her), and had a nervous breakdown. She remarried in 1926, and divorced in 1935. Her position in studio descended to a script doctor. Finally she died at the age of 58, without children, and apparently penniless. Her funeral expenses were paid by friends who remembered her devotion to an impossibly high ideal of screen art. A sad ending. But whose ending is happy?

Sources:
  • Richard Koszarski, An Evening's Entertainment: The Age of The Silent Feature Picture 1915 - 1928, Macmillan, pp. 223-225.
  • Anthony Slide, International dictionary of films and filmmakers, Macmillan, pp. 1055-1057
  • Wikipedia

Thursday 1 April 2010

Last Breakfast at Tiffany: Finding Mambo



آخرین صبحانه در تیفانی
امروز همه سینمادوستان استودیوهایی مثل مترو، وارنر، کلمبیا یا پارامونت را می‌شناسند و فیلم‌های مورد علاقه‌شان از سینمای کلاسیک آمریکا معمولاً به یکی از چند استودیوی بزرگ و معتبر آن دوران مربوط برمي‌گردد، اما آیا جز احتمالاً چند مورخ و چند خورۀ فیلم کسی اسم استودیوی کوچک و بی‌بضاعت «تیفانی» را شنیده است؟ از این اسم‌ها و استودیوهای فراموش شده در تاریخ سینمای آمریکا فراوانند و تازه استودیوهایی مانند «بلک لایون» (که اولین فیلم های بزرگ آنتونی مان آن جا ساخته شد) و «مونوگرام» (که گدار از نفس افتاده را ادای دینی به فیلم‌های ساخته شده در آن‌جا خوانده است) به واسطه کارگردان‌هایی که از آن بیرون آمدند یا اشاره‌هایی که توسط آدم‌های مشهور دیگر – مانند گدار – به آنها شد، اندک نامی به هم زده‌اند. اما تیفانی چطور؟
موضوع وقتی جذاب‌تر می‌شود که بدانیم در تابستان 1929 تیفانی اولین استودیویی بوده که دست به تهیه نخستین فیلم درام تمام رنگی تاریخ سینما زده است. تا آن زمان سه یا چهار فیلم موزیکال رنگی ساخته شده بود اما هنوز کسی جرأت پیدا نکرده بود تا رنگ را در یک درام کاملاً جدی هم امتحان کند. تیفانی هر چه در جیب داشتند داد تا شاید بتوانند مانند ریسک بزرگی که وارنرها دو سال قبل انجام دادند و تمام زندگی‌شان را روی فیلم ناطق گذاشته و جواب هم گرفتند، از این وضعیت دربیایند و تبدیل شوند به استودیویی طراز اول و در حد مترو یا وارنر.
اسم این پروژۀ عظیم که تبلیغ فراوانی برای آن کردند مامبا بود، داستانی که در مستعمره‌های آلمانی در آفریقا می‌گذشت و توسط آلبرت روگال کارگردانی شده بود. روگال 120 فیلم از 1921 تا 1954 ساخته که تقریباً همۀ آن‌ها فراموش شده‌اند. بازیگران فیلم یان هرشولت (بازیگر حرص اشتروهایم) و النور بوردمن (زن کینگ ویدور که در جمعیت شوهرش هم بازی کرده) بودند. فیلم‌برداری تکنی کالر توسط چارلز بویر انجام شده که بعدها چند وسترن مهجور باد بوتیکر در دهۀ 1950 را فیلم‌برداری کرد.
فیلم در 10 مارس 1930 روی پرده آمد و موفقیتی استثنایی نصیبش شد، اما با ورشکستگی تیفانی در 1932 که نتیجۀ بحران بزرگ اقتصادی بود، مامبا نیز برای همیشه به فراموشی سپرده شد. در 1939 برای ساخت فیلم خانه خراب کن بربادرفته صدها نسخۀ اصل نیترات فیلم‌های هالیوودی برای مشتعل کردن آتش سکانس آتش‌سوزی آتلانتا به کار گرفته شد (در حالی که خود دکورهایی که طعمۀ حریق شد متعلق به شاه شاهان سیسیل دمیل بود) و یکی از آن ها مامبا بود.
برای هشتاد سال داستان مامبا مانند داستان بسیاری از فیلم‌های دیگر تاریخ سینما تمام شده تلقی می‌شد تا این که امسال کسی در بخش یادداشت آزاد مدخل این فیلم در imdb نوشت که دو حلقه از فیلم را دیده است. این یادداشت مختصر و نه چندان قابل اعتماد پل برنان، کارشناس و متخصص سینمای صامت و ناطق‌های اولیه، را کنجکاو به تحقیقاتی بیشتر کرد تا این که از روی همین سرنخ ساده، کپی سالم و تمیز هر نُه حلقه فیلم در یکی از سینماهای دورافتادۀ استرالیا پیدا شد، ده کوره ای که آخرین ایستگاه نمایش فیلم‌های آمریکایی محسوب می‌شد و پس از این "آخرین ایستگاه در دنیا" دیگر لازم نبود فیلم به جای دیگری فرستاده شود و به همین خاطر می‌توانست در مجموعۀ شخصی صاحب سینما جاخوش کند یا این که طعمۀ آتشی دیگر شود.
فیلم در حال حاضر به سوئد منتقل شده تا یوناس نوردین، یک خبرۀ سینمای صامت، فکری برای گذاشتن صدای فیلم از روی دیسک (هنوز در آن زمان صدا به روی خود نگاتیو منتقل نشده بود و سینما در عصر ویتافون های RCA ویکتور به سر می‌برد) به روی تصاویر بکند و البته فقط چهار دیسک صدا (از نُه تا) پیدا شده است. کلیپ‌هایی از دو صحنه فیلم و داستان کامل این کشف در وبلاگ نوردین با نام talkeking وجود دارد.
مامبا آخرین صبحانۀ باشکوه استودیوی تیفانی بود و خدا می داند که چقدر از این فیلم‌های گم شده و فراموش شده در زیرزمین‌ها، انبارها و اتاقک‌های زیرشیروانی منتظر کشف شدند. مرمت فیلم‌های قدیمی و آماده کردن آن ها برای نمایش دوباره و ارائه به صورت دیجیتال که در همه جای دنیا پدیده‌ای جاافتاده، رایج و حتی یک تخصص مهم محسوب می شود، مطلقاً به ایران راه پیدا نکرده است. آن هم در حالی که به شهادت رأی گیری بهترین‌های عمر در شمارۀ 400، بیشتر توجه سینمادوستان معطوف به دورانی است که می توانیم آن را "گذشته" سینمای ایران بخوانیم، گذشته‌ای که از نظر کیفیت تصاویر به سرعت در حال محو شدن و از بین رفتن است.
احسان خوش‌بخت